Zes tips om stressgerelateerde vermoeidheid tegen te gaan

Waarom ervaren we stress en vermoeidheid? En wat kunnen we er tegen doen? Nikki Kikken, bewegingswetenschapper en psycholoog bij PHI, schreef onlangs een artikel op ‘Gezondheidsnet’ over stress en vermoeidheid.

Iedereen heeft er wel eens mee te maken: ‘stress’. Een drukke baan, een rijk sociaal leven, een paar hobby’s, en misschien nog een gezin om voor te zorgen. Veel mensen hebben het maar druk. Daarnaast vraagt social media en je smartphone continu om aandacht. Geen wonder dat je stress ervaart en moe bent. Maar wat houdt stress precies in? Waarom worden we er moe van? En wat kunnen we er aan doen?

Bij stress of spanning spelen stresshormonen een rol op twee verschillende manieren. Ten eerste is er sprake van de ‘snelle’ stressrespons bij dreigend gevaar. Deze stressrespons wordt geactiveerd door twee stresshormonen bij het bijniermerg, namelijk adrenaline en noradrenaline. Je hart gaat sneller kloppen en meer bloed wordt gepompt naar je spieren. Ook zorgt noradrenaline voor emotionele effecten als angst of paniek. Beide stoffen zorgen ervoor dat je snel kunt reageren op dreigende gevaren. Na enkele minuten na de start van de stressrespons, stopt je lichaam met de aanmaak van adrenaline en noradrenaline en verdwijnen de hormonen weer uit je lichaam.

Bij een ‘langzame’ stressrespons speelt het stresshormoon cortisol de hoofdrol. De snelle stressrespons wordt dan opgevolgd door de langzame stressrespons, en stress blijft bestaan. Het cortisol in de bloedbaan kan verschillende lichamelijke klachten veroorzaken zoals een verhoogde bloeddruk, verhoogde bloedsuikerspiegel of geremde spijsvertering. Deze reactie wordt een half uur na blootstelling aan spanningen of stress in gang gezet, en wordt weer afgebroken wanneer het gevaar geweken is.

Chronische stress ontstaat wanneer de stressprikkels te lang duren of ernstig zijn, en je lichaam stresshormonen blijft aanmaken. Er is dan langdurig cortisol aanwezig in de bloedbaan. Dit brengt gevolgen met zich mee als een verhoogde bloeddruk, verminderde botdichtheid, afgenomen spiermassa, verstoorde bloedsuikerspiegel, minder goed functionerend immuunsysteem en/of een vertraagde wondgenezing. Ook kunnen de bijnieren uitgeput raken en minder goed gaan functioneren. Dit alles heeft een negatieve invloed op je humeur én grote vermoeidheid tot gevolg.

Het is belangrijk dat je lichaam na spanningen of stressvolle situaties weer tot rust komt zodat verschillende lichaamsfuncties zich kunnen herstellen naar het normale niveau. Er bestaan een aantal manieren om vermoeidheidsklachten te verminderen en weer wat energie terug te krijgen. Nikki gaf hiervoor enkele tips. Onthoud wel: “Wat voor de één werkt, hoeft niet per se een oplossing te zijn voor de ander, dat is een kwestie van uitproberen.”